Een interview met JoDi (Joan Heemskerk en Dirk Paesmans)
Jullie hebben met verschillende media gewerkt: het web, Google Maps, videogame mods, desktops, smart phones… Nemen games in jullie werk een speciale plek in, door het van nature speelse karakter?
Onze interesse in computergames betreft vooral de code van deze games. Vanuit de bestaande code, analyseren we verschillende aspecten van de werking van de game ﴾mathematisch, grafisch, ergonomisch etc﴿ en daarna reconstrueren we een ‘variant’ op de game. We werken als een parasiet, die het iconisch beeld van de game vernietigt en daarna vervangt door meer ‘conceptuele’ versies waar de relatie tussen de code en interactie het nieuwe onderwerp zijn. Games vereisen een behendigheid van de speler, deze wordt door ons disfunctioneel geprogrammeerd.
Hoe zijn de Game Mods als bijvoorbeeld Untitled Game het beste te ervaren? Door ze zelf te downloaden en te spelen op je eigen computer, of als een performance of recording in een museum of expositie?
Achteraf gezien waren de videogames van vorige eeuw, het eerste signaal van een fundamentele nieuwe houding tegenover onze hedendaagse massamedia, die naast het kijken en interpretatie, een interactief gebruik van het medium vereisen. Zelf de game spelen is dus noodzakelijk.
Untitled‐game Slipgate
Je zou kunnen zeggen dat de manier waarop je een standaardgame speelt tegenovergesteld is aan de manier waarop je kunst bekijkt. Bij een game moet je gewend raken aan de regels en wetten van de spelwereld, zodat je beter kunt worden. Na verloop van tijd ben je je niet meer bewust van deze regels. Maar kunst laat je juist bewust worden van de wetten en regels die er om je heen bestaan, door ze doorbreken en bloot te leggen.
De kunstwerken van JODI lijken altijd de regels te willen doorbreken, en de onzichtbare mechanismes bloot te leggen. Of dat nou de code van websites is, of de werking van een game door er een mod van de maken. Is het mogelijk dat standaardgames dit ook ooit gaan doen? ﴾En dus kunst worden﴿
Het vele oefenen, herhalen van een game fragment creeert uitdaging, automatisme en beloning, dat is de klassieke formule. Het voortdurend afbeelden van reproducties van dezelfde kunstwerken verkleint onze belevenis ook tot standaardkunst. Het is mogelijk dat de speler of de kijker ontevreden worden en nieuwsgierig andere kunst zoeken. Als de game industrie nieuwe trends als winstgevend herkent zullen ze die zeker commercialiseren. De kunst gebruikt vaker digitale media om de kijker begeleiden hoe kunst te interpreteren.
In een eerder interview vertellen jullie dat veel games eigenlijk een soort hyperactieve schilderijen zijn, waarbij het lineair perspectief constant wordt aangepast aan het gezichtspunt. In onder andere jullie game‐mod SOD leggen jullie deze illusie bloot. Maar liggen games niet dichter bij architectuur dan bij schilderkunst, omdat je wel echt door de spelruimte kunt navigeren?
Een videogame is een interactie met een grafische representatie. Het vlak waar je naar kijkt is ‘plat’, je gezichtsveld beweegt maar verder zit je stil. De navigeerbare ruimte is een 1‐D, 2‐D of 3‐D tekening.
In de mod Slipgate ﴾Untitled Game‐serie﴿ vindt je onzichtbare muren, en kun je soms door de muren heenlopen die je wel ziet. Als SOD de illusie van het perspectief en de visuele weergave van de ruimte blootlegt, kun je dan zeggen dat Slipgate de illusie van een navigeerbare ruimte blootlegt?
In Untitled‐Game “Slipgate” zijn muur‐elementen niet als #Solid geprogrammeerd zodat de speler ook niet gestopt wordt door #Solid objecten. De dysfunctie van code verstoort het gedrag van de speler die game logica verwacht. De Untitled‐Game code is oorspronkelijk Quake, waarin 3‐D objecten mogelijk zijn. Bij SOD ﴾Wolfenstein﴿ zijn de objecten 2‐D, de dimensionale object‐tekeningen draaien rondom met de speler mee zoals hij navigeert en geven zo een eenvoudige 3‐D illusie.
SOD
Bekijk SOD bijvoorbeeld hier (bron: XYZ exhibition, YouTube)
Jullie werk maakt veel gebruik van en gaat over technologie. Klopt het dat de wereld van technologie en de wereld van kunst en cultuur ver uit elkaar liggen? Merken jullie daar iets van in de acceptatie door de kunstwereld?
Kunst en technologie zijn erg nauw verbonden, zodanig dat men het niet opmerkt tot er weer met ‘nieuwe’ technieken wordt gewerkt. Kunst is een ‘techniek’ waarmee elke technologie kan gebruikt worden zoals de kunstenaar dat zelf wilt. Als kunst een reflectie geeft van de maatschappij zullen digitale media daar niet in ontbreken.
Jullie werken zijn meestal erg abstract. Dat geldt ook voor de videogame mods. Toch worden ook deze werken door anderen soms geïnterpreteerd als politiek of maatschappelijk commentaar. Hoe staan jullie daar zelf tegenover?
Interpretaties zijn de vrijheid van iedereen om zelf het kunstwerk proberen af te maken.
Dit artikel verscheen in Homo Ludens Magazine #5